Kadın Bedeninin Teşhiri: Sosyalist Bir Perspektif
Kadın bedeni, tarihin çeşitli evrelerinde farklı ideolojik, ekonomik ve kültürel mekanizmalar aracılığıyla denetim altına alınmış, şehvet, meta ve tahakküm nesnesi olarak yeniden üretilmiştir. Bu makale, kadın bedeninin teşhiri meselesini sosyalist bir perspektifle ele alırken, Clara Zetkin ve Rosa Luxemburg'un düşüncelerinden yola çıkarak bu sorunun kökenlerine ve çözüm yollarına odaklanacaktır.
Kapitalist Sömürü ve Kadın Bedeni
Kapitalizm, sadece emeği değil, aynı zamanda bedenleri de sömürmeye dayanan bir sistemdir. Kadın bedeninin güzellik standartlarına uygun şekilde sunulması, tüketim ürünlerinin reklamlarında yer alması ve popüler kültürde cinsel nesneleştirilmesi, bu sistemin temel bileşenlerinden biridir. Clara Zetkin'in "Kadın Sorunu ve Sosyalizm" çalışmasında belirttiği gibi, kapitalizm kadının emeğini de bedenini de metalaştırarak iki kat sömürür.
Kadının, reklam ve medya yoluyla bedensel standartlara indirgenmesi, emek piyasasında daha ucuza çalıştırılması ve hane içindeki karşılıksız emeğinin görünmez kılınması, bu sömürüyün çeşitli boyutlarını gözler önüne serer. Zetkin'in uyardığı gibi, kadın emeğinin kurtuluşu ancak bu çift sömürü zincirinin kırılmasıyla mümkün olabilir.
Rosa Luxemburg ve Kadının Toplumsal Kurtuluşu
Rosa Luxemburg, kadının kurtuluşunu bireysel bir sorun olarak değil, daha büyük bir toplumsal devrim projesinin parçası olarak ele alır. Luxemburg'un "kitlelerin özgürleşmesi" kavramı, kadın bedeninin üzerindeki tahakkümün kaldırılması için de bir çerçeve sunar. Kadın bedeninin meta olmaktan çıkarılması ve özerk bir özne olarak tanınması, ancak sosyalist bir düzen içinde gerçekleşebilecek bir hedef olarak ortaya konur.
Kapitalizm, kadın bedenini hem fiziksel hem de tüketime uygun bir imge olarak inşa ederek, onun özgürleşmesini engeller. Bunun güncel örneğini, sosyal medya platformlarında yaratılan idealize edilmiş beden algılarında görebiliriz. TikTok ve Instagram gibi platformlarda "beğeni" ekonomisi, kadın bedenini daha fazla tüketim nesnesine dönüştürmekte ve bu tahakkümü küresel bir boyuta taşmaktadır.
Sosyalist Feminist Bir Program
Kadın bedeninin teşhiriyle mücadele, sadece kültürel değil, aynı zamanda ekonomik bir mücadeledir. Kadın bedeninin üzerindeki tahakkümün kaldırılması için:
Kadın Emeğinin Değerlendirilmesi: Ev içi emeğin toplumsal üretimdeki rolü tanınmalı, bu emek ödenmeli ve sosyalist bir düzen içinde yeniden organize edilmelidir.
Medya ve Güzellik Endüstrisi Tahakkümünün Kırılması: Kadın bedeninin güzellik standartlarına indirgenmesine karşı eleştirel bir medya okuryazarlığı ve kolektif bilinç geliştirilmelidir.
Eğitimde Devrim: Kadın bedeninin bireysel özgürlük ve toplumsal katkı temelinde ele alınması için feminist ve sosyalist bir eğitim anlayışı yaygınlaştırılmalıdır.
Cinsiyet Temelli Eşitsizliklerin Ortadan Kaldırılması: Kadının sadece birey olarak değil, üreten bir özne olarak da değer gördüğü bir toplumsal düzen inşa edilmelidir.
Sonuç
Kadın bedeninin teşhiri, kapitalizmin tahakküm mekanizmalarından birisidir ve bu tahakküm, kadının emeği, bedeni ve toplumsal özgürlük arayışıyla yakından ilintilidir. Clara Zetkin ve Rosa Luxemburg'un düşüncelerinden hareketle, bu sorunun çözümü ancak sosyalist bir düzenin inşasıyla mümkün görülmektedir. Bu yolda, kadının sadece emeğinin değil, bedeninin de özgürleşmesi için kolektif bir mücadeleye ihtiyaç vardır.
